Gwiazda betlejemska to popularna ozdoba polskich parapetów i najczęściej wręczany kwiat doniczkowy w okresie świątecznym. Niewiele osób wie, że wcale nie jest ona jednoroczną rośliną sezonową – możemy uprawiać ją przez wiele lat. Zanim jednak zdecydujemy się na uprawę gwiazdy betlejemskiej w naszym domu, musimy dowiedzieć się o niej kilku istotnych rzeczy.
Gwiazda betlejemska, znana także pod nazwami wilczomlecz nadobny i poinsecja, to uwielbiana na całym świecie doniczkowa roślina ozdobna. Choć szczyt jej popularności przypada na grudzień, jest byliną ciepłolubną – pochodzi bowiem z Ameryki Środkowej.
Gwiazda betlejemska uchodzi za roślinę nietrwałą i trudną w uprawie. Warto jednak wiedzieć, że za złą kondycję tej rośliny odpowiadają najczęściej warunki, w jakich była przechowywana przed zakupem lub podczas transportu do domu. Jeśli tylko zapewnimy gwieździe betlejemskiej ciepło i właściwą pielęgnację, jej barwne liście będą cieszyć nas przez niemal cały sezon zimowy. Ale zanim zdecydujemy się na uprawę tej rośliny, upewnijmy się, czy nie stworzy ona zagrożenia dla domowników.
Poinsecja – roślina uczulająca i toksyczna
Chociaż nazwa poinsecja kojarzy się z angielskim słowem na określenie trucizny, w rzeczywistości nazwano ją tak na cześć jej popularyzatora: dra Poinsetta, botanika i ambasadora USA w Meksyku. Nie oznacza to jednak, że gwiazda betlejemska jest zupełnie niegroźna – biały sok, który znajduje się w jej liściach i łodydze, jest toksyczny. Przypadkowe spożycie części rośliny przez dziecko lub zwierzę może doprowadzić do wrzodziejących poparzeń jamy ustnej lub zatrucia organizmu, objawiającego się nudnościami i wymiotami.
Zagrożenia nie rodzi sam kontakt z byliną – pod warunkiem, że nie cierpimy na alergię. Ze względu na obecność w soku gwiazdy betlejemskiej naturalnego lateksu nie powinny dotykać jej osoby uczulone na tę substancję. Bylina ta u ludzi z alergią na lateks wywołuje najczęściej reakcję skórną. U niektórych może doprowadzić też do wystąpienia kataru siennego lub objawów astmy oskrzelowej.
Rozmnażanie gwiazdy betlejemskiej – jak to zrobić?
Gwiazdę betlejemską najlepiej nabyć w sprawdzonej kwiaciarni, która zapewni roślinie właściwą temperaturę (ok. 20°C). Można także rozmnożyć ją samodzielnie – poprzez sadzonki pędowe, pozyskiwane w wyniku podcięcia wierzchołka dorosłej rośliny (tak, by odcięty pęd miał ok. 15 cm długości i by rosły na nim liście). Dokonujemy tego po okresie spoczynku poinsecji: w okresie od kwietnia do lipca. Warto wiedzieć, że z sadzonek uzyskanych w lipcu rozwiną się rośliny zwarte, jednopędowe i najbardziej atrakcyjne.
Sadzonkę przeznaczoną do uprawy należy zanurzyć w ciepłej wodzie i poczekać, aż wycieknie sok. Po tym zabiegu pęd będzie gotowy do ukorzenienia – wystarczy umieścić go w niedużym pojemniku z ziemią ogrodniczą (dobrym wyborem będzie np. ziemia uniwersalna Ziemovit) wymieszaną z torfem i piaskiem.
Podłoże powinno być odpowiednio ciepłe (25–28°C), umiarkowanie wilgotne oraz przez większość czasu przykryte folią. Po niecałym miesiącu roślina wykształci kompletny system korzeniowy. Aby cieszyła nas barwnymi liśćmi, musimy ją regularnie zraszać oraz stworzyć jej warunki tzw. krótkiego dnia. Oznacza to, że młoda poinsecja powinna być całkowicie zacieniana na co najmniej 12 godz. w ciągu doby. Po miesiącu takiej pielęgnacji powinna zacząć wykształcać piękne przykwiatki w intensywnie czerwonym kolorze.
Zimowanie poinsecji – to proste!
Pamiętajmy, że poinsecja to roślina długowieczna – dobrze zachowany egzemplarz z łatwością przetrzymamy do kolejnego sezonu kwitnienia. Gdy nasza roślina zgubi liście, należy ją przyciąć powyżej trzeciego pędu. Tak przygotowany do zimowania kwiat umieśćmy na ok. 1,5 miesiąca w pomieszczeniu o temperaturze nie wyższej niż 15°C i nie niższej niż 12°C. W tym czasie gwiazdy betlejemskiej nie należy podlewać.
Zimowy okres spoczynku rośliny kończy się w marcu – wtedy należy ją przesadzić do świeżej ziemi i rozpocząć nawożenie. Odpowiedni będzie np. nawóz uniwersalny do roślin Ziemovit, stosowany raz na dwa tygodnie. Od połowy listopada, czyli przed okresem kolejnego kwitnienia, ponownie stwórzmy poinsecji warunki krótkiego dnia, a po kilku tygodniach znów zachwyci nas barwnymi liśćmi.
Sprawdź, jak pielęgnować gwiazdę betlejemską
Aby gwiazda betlejemska bujnie rosła, a jej liście nie żółkły, musimy zadbać o właściwą pielęgnację – w przeciwnym razie tę wrażliwą roślinę zaatakują choroby i patogeny.
Niezwykle ważna jest odpowiednia temperatura i oświetlenie. Gwiazda betlejemska doskonale rozwija się przy temperaturze ok. 20°C. W okresie kwitnienia zniesie nawet pełne nasłonecznienie, w pozostałych miesiącach powinniśmy jej za to zapewnić miejsce jasne i słoneczne, ale nienarażone na bezpośrednie działanie promieni.
Pamiętajmy, że przy zbyt niskiej temperaturze otoczenia i nadmiernym nawodnieniu podłoża poinsecję może zostać zaatakować m.in. szara pleśń. Dlatego niezwykle ważne jest, by gwiazdę betlejemską podlewać małą ilością wody i nie częściej niż co 2 dni.
Warto także zadbać, by woda, której używamy do podlewania gwiazdy betlejemskiej, nie była zbyt twarda – w przeciwnym razie wzrośnie pH gleby. Zakwaszona ziemia ograniczy poinsecji możliwość wchłaniania składników odżywczych, a tym samym – pogorszy jej kondycję i zwiększy podatność na rozwój infekcji (np. na strzępniczka pasożytniczego).
Więcej porad dotyczących uprawy i pielęgnacji kwiatów doniczkowych można znaleźć na stronie www.ziemovit.pl.